1 mei 2017: Maak van sociaal het nieuwe normaal

Een veelkoppige delegatie van de PVDA stapte mee op in de 1 mei-stoet in het centrum van Mechelen. Op de aansluitende receptie van de partij gaf woordvoerder Dirk Tuypens deze toespraak.

Beste kameraden, vrienden en sympathisanten,

Donderdagavond stond ik in de supermarkt in de rij aan de kassa. De meneer achter mij sprak mij aan en vroeg of ik nog altijd actief ben bij de PVDA. Toen ik bevestigend antwoordde, zei hij: “Dat is goed. Want als de politiekers verder doen zoals ze nu bezig zijn, dan stem ik bij de volgende verkiezingen voor de PVDA. Als je vandaag nog wil kiezen voor een sociaal politiek project, dan is de PVDA de enige mogelijkheid.”

Ik kan dat natuurlijk volmondig beamen. Het is namelijk niet zomaar dat we met de PVDA vandaag 1 mei vieren met de slogan: “Maak van sociaal het nieuwe normaal.” We doen dat omdat het sociale dé inzet is van de maatschappelijke en politieke strijd van vandaag.

Ik heb dit weekend het nieuwe boek gelezen van Gwendolyn Rutten, voorzitter van Open Vld. “Nieuwe Vrijheid” heet het. Daar is al veel ophef over geweest, omdat Rutten in dat boek zonder blikken of blozen beweert dat onze Westerse manier van leven in alle opzichten superieur is aan om het even welke andere manier. Je moet het maar doen, als voorzitter van een partij die zich dé vrijheidspartij noemt.

Als je wil weten waarom die meneer achter mij in de rij aan de kassa zo ontgoocheld is in de regeringspartijen, dan moet je het boek van Rutten zeker lezen. Het is tweehonderd bladzijden lang en kost twintig euro. Dat is dus één euro per tien bladzijden donkerblauw gekakel. Gekakel waar ik heel kwaad van word. 

Tweehonderd bladzijden lang doet Rutten niets anders dan opgewonden en hoogdravend kwetteren over de geneugten van onze vrijheid. Tweehonderd bladzijden lang jodelt ze dat die vrijheid enkel en alleen door liberalen wordt gekoesterd en verdedigd. 

Als de meneer achter mij in de rij aan de kassa verontwaardigd is, dan is het omdat hij verdomd goed weet dat er tussen die tweehonderd bladzijden gezwollen retoriek over vrijheid en het beleid dat onze regeringen voeren een onmetelijke kloof gaapt. Want de enige vrijheid die Rutten verdedigt, is de individuele vrijheid. De vrijheid van de enkeling om zich stampend en bijtend een weg naar boven te vechten en onderweg zoveel mogelijk persoonlijke rijkdom te vergaren. De vrijheid van de elites om hun exclusieve plekje te verdedigen en te verhinderen dat het gewone volkje dichterbij komt. 

“Er zijn altijd winnaars en verliezers”, staat letterlijk in het boek. Dat is de vrijheid waar Rutten het over heeft en die door onze regeringen wordt verdedigd.

“Normaal doen” is een van de titels in het boek van Rutten. Niemand mag zijn agenda opleggen aan iemand anders, schrijft ze. Maar de liberalen in deze “superieure” samenleving weten blijkbaar beter dan wie ook wat normaal is. “Normaal is wat hier de norm is”, zegt Rutten. 

Die pretentie, die arrogantie, dat is waar de meneer achter mij in de rij aan de kassa zo kwaad van wordt. Dat is waar ik zo kwaad van wordt, waar steeds meer gewone mensen kwaad van worden. Omdat we elke dag opnieuw kunnen zien wat in dit land allemaal normaal wordt geacht:

Is het normaal dat als oudere mensen niet meer in staat zijn om voor zichzelf te zorgen en er geen andere oplossing is dan het rusthuis, dat de kinderen dan moeten opdraaien voor de kosten?

Is het normaal dat onze ouders moeten leven van een pensioen dat vaak onder de armoedegrens ligt, waarvan ze de zorg die ze nodig hebben niet kunnen betalen of dat niet eens volstaat om hun kamertje in het rusthuis te bekostigen?

Is het normaal dat de zorgsector uitverkocht wordt aan winsthongerige bedrijven?

Is het normaal dat zorgbehoevende mensen klanten worden, dat ze nummers zijn die zo snel mogelijk afgehandeld worden en dan gepeperde rekeningen onder hun neus krijgen?

Is het normaal dat er in ons land nu al meer langdurig zieken zijn dan werklozen?

Is het normaal dat het aantal langdurig zieken zo hoog is omdat steeds meer mensen te kampen krijgen met een burn-out, als gevolg van een ondraaglijke werkdruk?

Is het normaal dat die langdurig zieken gebrandmerkt worden als profiteurs of zwakkelingen, dat ze opgejaagd worden, gedwongen om zo snel mogelijk opnieuw aan het werk te gaan, dat ze voor hun langdurig ziek zijn financieel gestraft worden?

Is het normaal dat noodzakelijke geneesmiddelen plots als luxe worden beschouwd, snoepjes die niet meer terugbetaald worden?

Is het normaal dat dokters hun patiënten zonder schroom met torenhoge supplementen rond de oren kunnen kletsen?

Is het normaal dat racisme hier nog altijd onbestraft blijft?

Is het normaal dat vluchtelingen hier als een gevaar worden beschouwd, een gevaar dat zo snel mogelijk buiten gegooid moet worden?

Is het normaal dat mensen hier nog altijd beschimpt en bespuwd worden omwille van hun manier van leven, omwille van hun geloof, omwille van wie ze zijn?

Is het normaal dat de factuur voor elektriciteit, gas en water spectaculair blijft stijgen?

Is het normaal dat er altijd maar minder treinen, trams en bussen rijden?

Is het normaal dat ons land miljarden neertelt voor nieuw oorlogstuig?

Is het normaal dat de armoedecijfers in ons land altijd maar even dramatisch blijven?

Is het normaal dat de uitkeringen voor wie het moeilijk heeft nog altijd onder de armoedegrens zitten?

Is het normaal dat daklozen op veel plaatsen alleen in de wintermaanden opvang kunnen krijgen en de rest van het jaar op straat moeten overleven?

Is het normaal dat mensen verplicht tot hun 67ste moeten werken, terwijl dat voor zoveel mensen zo’n onmogelijke opgave is dat ze er letterlijk ziek van worden?

Is het normaal dat we altijd maar langer moeten werken, terwijl er massa’s jonge mensen staan te trappelen om te kunnen starten maar hopeloos in de werkloosheid moeten blijven steken?

Is het normaal dat we altijd maar langer en meer moeten werken voor altijd maar minder loon?

Is het normaal dat we straks werkweken van 50 uur moeten draaien, telkens wanneer de baas dat zo wil?

Is het normaal dat niemand nog een serieus contract krijgt, dat we van interim naar interim moeten rennen, van deeltijds naar deeltijds, van hier een paar uur naar ginder nog een paar uur?

Is het normaal dat mensen die al een hele dag gewerkt hebben ’s avonds in de horeca nog wat moeten gaan flexiwerken?

Is het normaal dat mensen zich te pletter werken en dan nog arm zijn?

Is het normaal dat de sociale zekerheid altijd gezien wordt als de enig mogelijke post waar nog wat meer van afgeschraapt kan worden?

Is het normaal dat wie beroep moet doen op de sociale zekerheid per definitie verdacht wordt van frauduleus opzet?

Is het normaal dat wie onmetelijk rijk is maar alles doet om niets te moeten bijdragen aan de samenleving, daar ook nog eens grenzeloos voor bewonderd wordt?

Is het normaal dat politici publiekelijk verkondigen dat Marc Coucke een standbeeld moet krijgen?

Is het normaal dat wie bodemloze goudmijnen bezit voortdurend op zijn wenken wordt bediend?

Is het normaal dat deze opsomming eindeloos lang dreigt te worden en ik dus noodgedwongen maar beter ophoudt?

Nee, nee en nog eens nee. Dat is allemaal niet normaal.

Weet u wat wel normaal is? Dat die meneer achter mij in de rij aan de kassa het helemaal gehad heeft. Dat hij tot in het diepst van zijn hart verontwaardigd is. En hij niet alleen. 

In deze samenleving staan ontzettend veel mensen in de rij. Overal. Ze houden allemaal hun portemonnee in de hand. Omdat in deze samenleving de kassa centraal staat. Omdat alles in deze samenleving koopwaar is, waarvoor veel geld moet worden neergeteld, veel meer dan er doorgaans in die portemonnees te vinden is. 

Wat normaal is, is dat mensen het gehad hebben met de schandelijke ongelijkheid. Dat ze niet langer willen meegaan in het liberale vrijheidsverhaal van Rutten en co, een verhaal waarin alleen de winnaars bediend worden en de verliezers aan hun lot overgelaten. 

Wat normaal is, is dat mensen opnieuw naar een samenleving willen waarin sociaal een echte betekenis heeft, waarin niet de kassa maar de menselijkheid centraal staat. Een samenleving waarin sociaal het nieuwe normaal is. Dat is de samenleving die wij met de PVDA willen, dat is de samenleving waarvoor wij vechten, dat is waar het feest van 1 mei voor ons over gaat.

Dirk Tuypens,
Mechelen, 1 mei 2017

 

Foto Paul Lever / Solidair